Wzmacniacz – układ elektroniczny, którego zadaniem jest wytworzenie na wyjściu sygnału analogowego, będącego wzmocnionym sygnałem wejściowym, kosztem zużycia energii pobieranej ze źródła prądu. Budowany jest przy użyciu elementów aktywnych – głównie lamp elektronowych i tranzystorów.

Podział wzmacniaczy

Ze względu na parametr sygnału, który jest wzmacniany, wzmacniacze dzielone są na:

• wzmacniacze prądu (współczynnik wzmocnienia napięciowego równy jest 1),
• wzmacniacze napięcia (współczynnik wzmocnienia prądowego równy jest 1),
• wzmacniacze mocy (wzmacniane są równocześnie prąd i napięcie) – najczęściej stosowane we wzmacniaczach elektroakustycznych

Ze względu na konstrukcję układu wzmacniacza: pojedynczy, pojedynczy równoległy oraz przeciwsobny.

Ze względu na klasę pracy wzmacniacza: A (lampa elektronowa A1, A2), AB (lampa elektronowa AB1, AB2), B, C, D i inne.

Ze względu na rodzaj wzmacnianego sygnału elektrycznego stosuje się podział na:

• wzmacniacze stałoprądowe (lub wzmacniacze przebiegów wolnozmiennych),
• wzmacniacze pasmowe – wzmacniają sygnał z zadanego zakresu częstotliwości:
  • wzmacniacze selektywne – zakres częstotliwości jest względnie wąski,
  • wzmacniacze szerokopasmowe.

Najważniejsze parametry elektryczne

• współczynnik wzmocnienia prądowego,
• współczynnik wzmocnienia napięciowego,
• rezystancja (impedancja) wejściowa – określa jak bardzo wzmacniacz obciąża źródło sygnału (dla wzmacniacza napięciowego im wyższa, tym lepiej – tym mniej wzmacniacz obciąża źródło),
• rezystancja (impedancja) wyjściowa – określa jak duża część wzmocnionego sygnału zostanie „stracona” w obwodach wzmacniacza (dla wzmacniacza napięciowego im niższa, tym lepiej),
• pasmo przenoszonych częstotliwości,
• stosunek sygnału do szumu.

Rodzaje wzmacniaczy

Z uwagi na układ elektroniczny można wyróżnić:

• wzmacniacz różnicowy,
• wzmacniacz operacyjny – wzmacniacz z wejściem różnicowym mający duże wzmocnienie w otwartej pętli sprzężenia zwrotnego,
• wzmacniacz mocy – zwykle wzmacniacz ze sprzężeniem zwrotnym zdolny dostarczyć do obciążenia na wyjściu dużą moc elektryczną.

Ze względu na wykorzystane do budowy wzmacniacza elementy czynne można wyróżnić:

• wzmacniacz lampowy,
• wzmacniacz tranzystorowy.

Biorąc pod uwagę pasmo przenoszenia można wyróżnić m.in.:

• wzmacniacz selektywny,
• wzmacniacz szerokopasmowy,
• wzmacniacz elektroakustyczny.

W odniesieniu do wzmacniacza elektroakustycznego stosowane jest też określenie: wzmacniacz „małej częstotliwości” (m.cz.). Wzmacniacze szerokopasmowe oraz wzmacniacze sygnałów o częstotliwości wielokrotnie przekraczającej częstotliwość fal akustycznych określane są też jako wzmacniacze „wielkiej częstotliwości” (w.cz.).

Biorąc pod uwagę dedykowane zastosowanie wzmacniacza można wyróżnić m.in.:

• wzmacniacz antenowy,
• wzmacniacz gitarowy,
• wzmacniacz mikrofonowy,
• wzmacniacz słuchawkowy.

Zobacz też

• regenerator sygnału (wzmacniacz, wtórnik, ang. repeater)
• wzmacniacz impulsowy (tzw. „wzmacniacz klasy D”)
• wzmacniacz sterowany napięciem