Kolczyk – niewielki, ozdobny przedmiot, część biżuterii noszona w małżowinie usznej (najczęściej) oraz innych miejscach ciała. Zwykle stworzony z tytanu, stali chirurgicznej, srebra, złota, PTFE lub z bioplastu; spotyka się także artystycznie robione kolczyki kościane lub drewniane. Popularne są również kolczyki zrobione z rogu bawoła azjatyckiego – Bubalus bubalis – są odpowiednikiem ludzkich paznokci czy też włosów, zawierają keratynę, przez co ciało ludzkie je akceptuje i nie wytwarza nieprzyjemnego zapachu^{[potrzebny przypis]}.

Wstęp

Kolczyki mogą być noszone przez kobiety i mężczyzn, ale aktualnie są najczęściej spotykane u kobiet. Plastikowe kolczyki z numerami identyfikującymi są używane także do oznakowywania zwierząt hodowlanych.

Kolczyki występowały i występują w wielu kulturach na całym świecie. W niektórych^[kto?] z nich nakazywane jest kolczykowanie nowo narodzonych dzieci płci żeńskiej. Jednak przełom XX i XXI wieku przyniósł kolczykom renesans, rozszerzająca się moda na tzw. body piercing zmieniła dla wielu znaczenie kolczyka z ozdoby na poważny element stylu życia^{[potrzebny przypis]}. Aktualnie widoczne jest tworzenie się subkultury ludzi posiadających kolczyki.^{[przez kogo?]}

Sięgając do wczesnych początków rozpowszechniania się mody na kolczyki, można zauważyć jej zalążki już w starożytności. Wtedy jednak na taki luksus, kolczyków wykonanych ze złota lub srebra, mogli sobie pozwolić jedynie bogaci mieszkańcy i dlatego też były one oznaką przynależności do danej grupy społecznej. Dla mniej zamożnych obywateli pozostawały kolczyki wykonane z ptasiego pióra lub kości zwierzęcej.

Kariera tego rodzaju biżuterii rozpoczęła się od przekłuwania uszu.^{[według kogo?]} Dzisiaj kolczykowanie obejmuje wszystkie części ciała, poczynając od nosa po intymne części ciała. Do najpopularniejszych miejsc kolczykowania należą: uszy, nos, pępek, język, wargi i brwi.

Proces kolczykowania nie należy do procesów zbyt bolesnych^{[potrzebny przypis]}. Czas gojenia przekłutych części ciała jest zróżnicowany: od 2–3 tygodni dla przekłuć niegłębokich, do 6–9 tygodni po poważniejszych przekłuciach.^{[według kogo?]} Najlepiej podczas gojenia się miejsca przekłutego stosować octenisept^{[potrzebny przypis]}.

Ostatnio coraz częściej można się natknąć na tzw. „tunele” – kolczyki, które wkłada się do ucha robiąc w nim dziurę i rozciągając skórę tak, iż robi się okrągły, szeroki otwór. Tunele mogą mieć różną średnicę – od paru milimetrów po nawet kilkanaście centymetrów.

Stosunek Kościoła katolickiego do kolczykowania uszu

W XIII wieku Kościół Katolicki zabronił kolczykowania uszu, w związku z dogmatem, według którego człowiek jest stworzony na obraz Boga i w związku z tym, nikt nie ma prawa ingerować w ten obraz. Po wprowadzeniu powszechnego zakazu, uszy kolczykowali sobie tylko piraci, złodzieje oraz przedstawiciele niższych klas społecznych^[1].

Niekorzystne efekty noszenia kolczyków w świetle badań naukowych

 Główny artykuł: Płatek ludzkiej małżowiny usznej.

Do najczęstszych powikłań związanych z noszeniem kolczyków zalicza się^[2]:

• stan zapalny
• bliznowce
• utratę tkanki pod wpływem zerwania
• rozczłonkowanie płatków uszu

Zarejestrowano zależność pomiędzy wczesnym przekłuwaniem uszu u dziewczynek, a występującym później rozwojem alergii^[4][5][6].

Według prof. Ewy Czarnobilskiej (kierownik zespołu prowadzącego badania) główną przyczyną występowania odczynu alergicznego wymienianą przez alergologów jest obecność niklu jako składnika stopów do produkcji kolczyków – przy czym nieistotny jest deklarowany przez producenta rodzaj metalu, z jakiego wykonana jest biżuteria, gdyż nikiel jest standardowym składnikiem^[5][6][a].

Objawy alergii widoczne są w postaci wyprysków skórnych. Objaw ten jest często tłumaczony alergią pokarmową (np. na mleko), tymczasem przyczyna leży w kontakcie kolczyka (jonów niklu) z układem immunologicznym^[5][6].

Ciekawym jest fakt, iż zaprzestanie noszenia kolczyków przez dziecko nie skutkuje zniknięciem objawów alergii. Układ immunologiczny zapamiętuje obecność jonów niklowych, które przez pewien okres życia występowały we krwi i limfie człowieka. Mimo zaprzestania noszenia kolczyków u dziecka może występować reakcja alergiczna na^[5][6]:

• metalowe części garderoby
• aparaty ortodontyczne
• protezy dentystyczne
• płytki ortopedyczne
• potrawy gotowane w garnkach z dodatkiem niklu
• margarynę (nikiel jest katalizatorem uwodorniającym tłuszcze nienasycone)
• monety (w szczególności jednozłotowe)
• czekoladę
• orzechy
• warzywa strączkowe
• wino
• piwo.

W świetle badań alergologicznych na próbie 428 uczniów w wieku 7–8 i 16–17 lat stwierdzono, że^[5][6]:

• u 30% badanych wystąpiła alergia na nikiel
• alergia występowała częściej u dziewcząt, które miały założone kolczyki we wczesnym dzieciństwie.

Innymi objawami alergii na nikiel są^[5][6]:

• nawracające infekcje
• ataki astmy
• przewlekłe zapalenie krtani.

Zobacz też