Koń na biegunach, koń bujany – zabawka dziecięca, wykonana zwykle w kształcie konia przymocowanego do dwóch wygiętych w łuk profili, zwanych biegunami.

Historia

Poprzednikami koni na biegunach były kołyski na biegunach a także konie-zabawki na kołach. Powstał najprawdopodobniej na terenie Ameryki Północnej. Jego poprzednikiem był koń zaopatrzony w kółka – zabawka którą można było ciągnąć i dosiadać. W obecnej formie, pojawił się w XVII wieku^[1]. Niektóre źródła podają wcześniejsze przykłady takich konstrukcji, znane były już w antycznej Grecji, jak można to przeczytac np. u Horacego. Nie ma jednak pewności co do ich użytkowania jako zabawek.

Od początku XIX wieku konie na biegunach były już powszechnie kojarzone z dziecięcą zabawką. Do Europy środkowej trafiły poprzez Anglię. Do końca XIX wieku wykonywali je rzemieślnicy, ich ornamentyka i wykończenie kojarzyły się z końmi przeznaczonymi dla rycerzy. Pod koniec XIX wieku podjęto produkcję seryjną zabawek tego typu.

Współcześnie nadal wytwarza się konie na biegunach tradycyjnymi, rękodzielniczymi metodami. W Polsce głównym ośrodkiem rzemiosła zabawek drewnianych jest Żywiecczyzna. Wariantem konia na biegunach jest bujak sprężynowy.

Konie na biegunach występują w zbiorach muzealnych – muzeach zabawek czy też muzeach etnograficznych. Obecne są także w kulturze, przykładowo w Polsce przebojem okazała się piosenka "Konik na biegunach" ze słowami Franciszka Serwatki i muzyką Jacka Dybka w wykonaniu Urszuli.

Ciekawostki

W 2006 Księga Rekordów Guinnessa podała iż największym na świecie koniem na biegunach jest ręcznie rzeźbiony egzemplarz w posiadaniu Cindy i Les Hartness z Kalifornii. Wykonany w roku 2000 rekordowy koń na biegunach ma 2,317 metra wysokości i masę 544,3 kilograma. Mogą huśtać się na nim 4 dorosłe osoby jednocześnie.

Linki zewnętrzne

• Koń na biegunach na polskim znaczku pocztowym