Nobel (pierwiastek)

	Nobel
	Nobel
	mendelew ← nobel → lorens
	Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	nobel, No, 102; (łac. nobelium)
Grupa, okres, blok	–, 7, f
Stopień utlenienia	II, III
Właściwości metaliczne	aktynowiec
Masa atomowa	259,1010 u
Numer CAS	10028-14-5
PubChem	24822
Właściwości atomowe
Konfiguracja elektronowa	[Rn]5f147s2
Zapełnienie powłok	2, 8, 18, 32, 32, 8, 2; (wizualizacja powłok)
Elektroujemność; • w skali Paulinga; • w skali Allreda	; 1,3; 1,2
Najbardziej stabilne izotopy
Niebezpieczeństwa
	Globalnie Zharmonizowany System; Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów
	Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji; według kryteriów GHS są niedostępne.
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Ten artykuł dotyczy pierwiastka chemicznego. Zobacz też: inne znaczenia słowa "Nobel".

Nobel (No, łac. nobelium) – pierwiastek chemiczny, aktynowiec. Nazwa pochodzi od nazwiska chemika Alfreda Nobla. Pierwszy raport z syntezy tego pierwiastka, który nie budzi żadnych kontrowersji, pochodzi z 1966 roku i opisuje syntezę wykonaną w Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych w Dubnej (wówczas ZSRR) i dlatego, po wielu latach kontrowersji, w 1992 roku IUPAC-IUPSP Transfermium Working Group (TWG) przyznała pierwszeństwo w odkryciu tego pierwiastka zespołowi rosyjskiemu. Izotop 254102No o okresie półtrwania (50 ± 10) s został wówczas otrzymany w dwu niezależnych reakcjach^[3]:

24395Am + 157N → 254102No + 4n

23892U + 2210Ne → 254102No + 6n

Możliwe jednak, że pierwiastek otrzymano po raz pierwszy w 1958 pod kierunkiem Alberta Ghiorso w Berkeley w Kalifornii^[4].

Eksperyment polegał na bombardowaniu izotopu ²⁴⁶Cm jądrami (jonami) węgla ¹²C:

24696Cm + 126C → 254102No + 4n

Jednak z powodu niepewności wyrażonej przez autorów publikacji^[4] oraz znacznej rozbieżności wyznaczonego rok później przez ten sam zespół czasu połowicznego rozpadu izotopu 254102No (3 s) od wyników późniejszych badań, raport ten nie został uznany za wystarczająco wiarygodny dla przyznania pierwszeństwa w odkryciu^[3].

↑ Masa najstabilniejszego izotopu. Za: Standard atomic weights (2005), [w:] CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 1-7–1-8, ISBN 9780849304880 .
↑ Nobel (pierwiastek) (CID: 24822) (ang.) w bazie PubChem, United States National Library of Medicine.
↑ ^a ^b R.C. Barber, N.N. Greenwood, A.Z. Hrynkiewicz, Y.P. Jeannin i inni. Discovery of the transfermium elements. Part II: Introduction to discovery profiles. Part III: Discovery profiles of the transfermium elements. „Pure and Applied Chemistry”. 65 (8), s. 1757, 1993. DOI: 10.1351/pac199365081757.
↑ ^a ^b A. Ghiorso, T. Sikkeland, J. R. Walton. Element No. 102. „Physical Review Letters”. 1. 1. s. 18-21. DOI: 10.1103/PhysRevLett.1.18.

[CRC88a-1] Masa najstabilniejszego izotopu. Za: Standard atomic weights (2005), [w:] CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 1-7–1-8, ISBN 9780849304880 .

[PubChem-2] Nobel (pierwiastek) (CID: 24822) (ang.) w bazie PubChem, United States National Library of Medicine.

[TWG-3] R.C. Barber, N.N. Greenwood, A.Z. Hrynkiewicz, Y.P. Jeannin i inni. Discovery of the transfermium elements. Part II: Introduction to discovery profiles. Part III: Discovery profiles of the transfermium elements. „Pure and Applied Chemistry”. 65 (8), s. 1757, 1993. DOI: 10.1351/pac199365081757.

[Ghiorso-4] A. Ghiorso, T. Sikkeland, J. R. Walton. Element No. 102. „Physical Review Letters”. 1. 1. s. 18-21. DOI: 10.1103/PhysRevLett.1.18.

[1]

[2]

[3]

[4]

Login

Top Links

Social Share

Nobel (pierwiastek) (18774 views - Periodic Table Of Elements)

Nobel (pierwiastek)

Nobel (pierwiastek)

Periodic Table Of Elements