Kiur (Cm, łac. curium) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od nazwiska Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie. Pierwiastek odkrył w 1944 roku Glenn Theodore Seaborg.

Właściwości

• aktywny chemicznie (jego aktywność jest najbardziej podobna do aktywności manganu)
• rozkłada wodę
• jest radioaktywny
• występuje zazwyczaj na IV stopniu utlenienia
• wykazuje duże powinowactwo do tlenu
• w kwasie azotowym pasywuje z wytworzeniem CmO₂
• tworzy rozpuszczalne azotany, azotyny, siarczany, siarczyny, chlorki, bromki oraz nierozpuszczalne węglany, krzemiany, fosforany
• tworzy jon kiurylowy CmO2+2 będący bardzo silnym utleniaczem; utlenia złoto, jod, brom, chlor, siarkę i liczne metale; z reduktorami reaguje wybuchowo^{[potrzebny przypis]}

Występowanie

Z powodu dosyć krótkiego okresu połowicznego rozpadu najstabilniejszego izotopu kiuru ²⁴⁷Cm T_1/2 = 15,6 mln lat (w porównaniu do wieku Ziemi 4,5 mld lat), kiur nie występuje w środowisku naturalnym. Pewne ilości kiuru mogą być znalezione na obszarze testów broni jądrowej.

Powstawanie

Kiur powstaje w wyniku bombardowania ²⁴¹Pu cząstkami α (⁴He).

Zastosowanie

Kiur używany jest między innymi jako źródło energii dla sond kosmicznych, świecących boi morskich, automatycznych stacji meteorologicznych, a także do ogrzewania skafandrów nurków i kosmonautów^[4].