Kościół San Climente w Taüll, Kościół San Clemente w Tahull (kataloński: Sant Climent de Taüll, wym: saŋ kɫiˈmɛn də təˈuʎ) – świątynia romańska w hiszpańskim Taüll w regionie Katalonii.

W 1931 roku budynek został wpisany na listę hiszpańskiego Rejestru Zabytków a w 1985 roku na utworzoną w ramach Bien de Interés Cultural kategorię Pomniki historyczno kulturalne. W 2000 roku kościół San Climente wraz z grupą ośmiu innych świątyń, jako Katalońskie kościoły romańskie z doliny Vall de Boí został wpisany na listę UNESCO^[1].

Historia i architektura

Kościół został zbudowany na przełomie XI i XII wieku, w miejsce starszej świątyni; jego konsekracja nastąpiła 10 grudnia 1123, o czym świadczy zachowany napis na jednej z kolumn:

Poświęcenia dokonał biskup Roda de Isábena, Ramón de Barbastro (Guillem Ramon)^[2].

Kościół jest przykładem sztuki romańskiej z wpływami stylów lombardzkich i bizantyjskich widocznych w dekoracjach wewnętrznych jak i zewnętrznych budynku. Został wzniesiony z kamienia i cegły, obecnie posiada układ trójnawowej pseudobazyliki z trzema cylindrycznymi kolumnami oddzielającymi nawy boczne. W części ołtarzowej znajdują się trzy apsydy. Po zachodniej stronie budynku znajdują się drzwi oraz pozostałości muru mogącego być częścią dawnego ganku. Inne drzwi znajdują się na południowej stronie i prowadzą do wieży. Elewacja kościoła została ozdobiona dekoracjami lombardzkimi, tj. fryzami arkadowymi podtrzymywanymi przez lizeny i stylizowane półkolumny. Świątynia posiada przy południowo-wschodnim narożniku pięciopiętrową dzwonnicę, wybudowaną w stylu bizantyjskim na planie kwadratu. Na kolejnych piętrach wieży znajdują się okna biforyjne, z wyjątkiem kondygnacji drugiej (z oknem pojedynczym) i czwartej, gdzie umieszczono triforium^{[2][3][4][5][6]}.

Dekoracje

Ściany wewnętrzne ozdobione były freskami anonimowych artystów, odkrytymi w 1907 roku podczas prac remontowych^[4]. W latach 1919 - 1923, za sprawą konserwatora zabytków Franco Steffanoni, większość fresków przeniesiono do Museu Nacional d'Art de Catalunya w Barcelonie. W absydzie głównej znajdował się fresk przedstawiający Chrystusa Pantokratora przypisywany Mistrzowi z Tahuli, obecnie zastąpiony jego kopią. Pozostałe freski ukazują sceny piekła i sądu ostatecznego. Na jednym łuku znajduje się wizerunek Baranka trzymającego krzyż i symbol oka; na drugim rysunek boskiej dłoni błogosławiącej^[7].

Ołtarz główny

Ołtarz główny o wymiarach 1,36 m × 0,98 m, został wykonany w drewnie przez katalońskiego artystę prawdopodobnie w warsztacie w La Seo de Urgel. Ołtarz znajduje się w Barcelońskim muzeum. W trakcie prac konserwatorskich usunięto warstwę lakieru. Na górnej ramie znajduje się napis z 1579 roku informujący o przemalowaniu ołtarza. Ścianki ołtarza otoczone są drewnianą ramą połączone ze sobą drewnianymi kołkami. Każda ze ścianek była rzeźbiona osobno^[7].