Telefon (z gr. τηλέ – daleko oraz phōnḗ – dźwięk,głos) – urządzenie końcowe dołączane do zakończenia łącza telefonicznego.

Budowa aparatu telefonicznego

Głównymi częściami aparatu telefonicznego są:

• mikrofon zamieniający dźwięki na sygnały elektryczne;
• słuchawka (lub głośnik) przetwarzająca sygnały elektryczne na dźwięki (mikrofon i słuchawka tworzą zwykle zespół o wspólnej obudowie, zwanej mikrotelefonem, a potocznie także słuchawką);
• tarcza numerowa lub klawiatura wytwarzająca sygnały wybiórcze;
• przetwornik akustyczny lub optyczny przywołujący abonenta (dzwonek).

Historia telefonu

Już w XVII w. ludzie zaczęli zdawać sobie sprawę z możliwości przesyłania głosu za pośrednictwem metalowego przewodu. Można tego dowieść w prosty sposób, za pomocą dwóch metalowych naczyń połączonych drutem^[1].

Za wynalazcę telefonu uważa się Aleksandra Bella, który pierwszy opatentował ten wynalazek, lecz koncepcja narodziła się wcześniej. Jedno z pierwszych urządzeń skonstruował Antonio Meucci^[2]. Kiedy jego żona zachorowała, Meucci skonstruował telefon, dzięki któremu kobieta mogła z domu porozumiewać się z warsztatem. Później Włoch zmodernizował wynalazek tak, by można było się nim porozumiewać na znaczną odległość. Nie było go jednak stać na opłacenie patentu. Podobnych prób dokonywał także Niemiec Philipp Reis.

W roku 1876 dwóch wynalazców, Elisha Gray i Alexander Bell, samodzielnie zaprojektowało swoje telefony. Obaj mężczyźni szybko udali się do urzędu patentowego; dzieliła ich różnica kilku godzin; Bell jako pierwszy opatentował swój telefon. Elisha Gray i Alexander Graham Bell stoczyli słynną bitwę prawną o wynalezienie telefonu; zwycięsko wyszedł z niej Bell.

Telegraf i telefon są zbudowane na bazie przewodów elektrycznych, a sukces telefonu Bella wyniknął bezpośrednio z jego prób udoskonalenia telegrafu^[3].

Elektromagnes przekształcał drgania cienkiej metalowej membrany mikrofonu powstające pod wpływem fal dźwiękowych wytwarzanych przez mówiącego. Drugi elektromagnes odbierał i ponownie przekształcał w fale dźwiękowe drgania podobnej membrany umieszczonej w słuchawce, która początkowo była oddzielona od mikrofonu^[1].

Opatentowany w 1877 przez Thomasa Alvę Edisona mikrofon węglowy wkrótce jednak na ponad sto lat wyparł mikrofon elektromagnetyczny, natomiast słuchawka używana w aparatach nadal działała w oparciu o efekt elektromagnetyczny i stalową membranę.

Początkowo do łączenia abonentów zatrudniano operatorów. W 1889 roku Amerykanin Almon Brown Strowger wynalazł automatyczną centralę telefoniczną, która początkowo łączyła telefony, z których numer wybierało się za pomocą trzech przycisków, oznaczających kolejno jedności, dziesiątki i setki. Po raz pierwszy telefon z tarczą do wybierania numerów użyto w 1896 roku, a telefon z klawiaturą w 1963 roku.

Pierwszy publicznie dostępny wideotelefon powstał w 1936 roku w Niemczech^[4] i był w urzędach pocztowych w Berlinie i w Lipsku.

Powstanie telefonu komórkowego wiąże się z wynalezieniem układów scalonych, co spopularyzowało bezprzewodową łączność radiotelefoniczną. Działa ona na zasadzie centrali, która wysyła sygnały nadawczo-odbiorcze do szeregu podstacji, obsługujących lokalnie posiadaczy telefonów komórkowych w swoim zasięgu działania. Istniejące od początku lat osiemdziesiątych przesyłały dźwięki zapisane w sposób analogowy (NMT). Po opracowaniu cyfrowego systemu łączności (GSM), telefonia komórkowa była najdynamiczniej rozwijającym się działem gospodarki światowej. W obecnym czasie upowszechniają się również telefony III generacji (UMTS, 3G), umożliwiające nie tylko łączność wizyjną z rozmówcą, ale także wykonywanie przy pomocy aparatu operacji bankowych, oglądanie telewizji, komfortową łączność z Internetem czy też obsługę domowych urządzeń.

Rodzaje telefonów

• telefon stacjonarny – związany na stałe z konkretnym miejscem, w którym jest zainstalowany;
  • telefon stacjonarny bezprzewodowy - telefon komunikujący się przy użyciu fal radiowych ze stacją bazową, podłączoną do sieci telefonicznej i elektrycznej.
• telefon komórkowy – rodzaj aparatu telefonicznego, komunikującego się z siecią naziemną przy użyciu fal radiowych;
• telefon satelitarny – wykorzystujący sztuczne satelity Ziemi;
• telefon internetowy lub telefon IP – typ aparatu telefonicznego, który w przeciwieństwie do tradycyjnych aparatów, nie jest podłączany do zwykłej linii telefonicznej, lecz bezpośrednio do sieci komputerowej (wykorzystuje technologię VoIP);
• smartfon - telefon nowoczesny, z dotykowym ekranem, może się podłączyć do sieci.

Zobacz też