Pompa próżniowa, ekshaustor, ssawa – urządzenie stosowane w technice służące do usuwania gazów (wytworzenia podciśnienia) w zamkniętej przestrzeni. Pompy dzieli się ze względu na sposób działania na: objętościowe, strumieniowe, jonowo-sorpcyjne, jonowo magnetyczne, molekularne, kondensacyjne, adsorpcyjne i jonowe.

Najważniejszymi parametrami pomp próżniowych są:

• ciśnienie końcowe (najmniejsze ciśnienie jakie można uzyskać taką pompą),
• szybkość pompowania oraz zależność tej szybkości od ciśnienia,
• wydajność (mierzona zwykle w m³ wypompowywanego gazu w jednostce czasu).

Ważnym wyróżnikiem pompy jest maksymalne ciśnienie jakie może panować na wylocie pompy. Ze względu na to ciśnienie pompy można podzielić na:

• pracujące przy ciśnieniu atmosferycznym,
• pompy wymagające uzyskania próżni wstępnej.

Klasyfikacja pomp próżniowych

Klasyfikacja pomp próżniowych ze względu na metodę ich działania.

1. Pompy obrotowe (rotacyjne)
   • Pompy molekularne
     • Pompy turbomolekularne (zwane skrótowo pompami turbo)
   • Pompy wyporowe
     • Pompy suwakowe
       • Pompy tłokowe
       • Pompy membranowe
     • Pompy z obrotowym tłokiem
       • Pompy z trochoidowym tłokiem
       • Pompa rotacyjno-tłokowa
       • Pompy z pierścieniem cieczowym (głównie wodnym)
       • Pompy z tłokiem toczącym (Roota)
2. Pompy z medium porywającym
   • Pompy strumieniowe
     • Pompy strumieniowe cieczowe
       • Pompy strumieniowe wodne
     • Pompy strumieniowe parowe
       • Pompy strumieniowe parowe wodne
       • Pompy strumieniowe parowe rtęciowe
       • Pompy strumieniowe parowe olejowe (booster)
   • Pompy dyfuzyjne
     • nie frakcjonujące
       • Pompy dyfuzyjne rtęciowe
       • Pompy dyfuzyjne olejowe
     • frakcjonujące i półfrakcjonujące
       • Pompy dyfuzyjne olejowe
3. Pompy kondensacyjne
   • kondensujace w fazę płynną
     • Skraplacz (kondenser)
   • kondensujące w fazę stałą
     • Kriopompa
4. Pompy pułapkowe
   • ze stale regenerowalną powierzchnią łapiacą
     • Pompy jonowe
     • Pompy sublimacyjne
       • Pompy sublimacyjne tytanowe (TSP)
         • Pompy sublimacyjno-pułapkowe
   • ze środkiem absorbujacym (np. regenerowalnym termicznie NEG)
     • Pompy absorpcyjne
       • Pompy zeolitowe

Zobacz też

• Próżnia
• Podciśnienie
• Próżniomierz