Most Brookliński (ang. Brooklyn Bridge) – jeden z najstarszych mostów wiszących na świecie o długości: 1834 m (przęsło główne znajdujące się nad wodą ma długość 486 m) szerokości: 26 m i wysokości: 84 m. Łączy nowojorskie dzielnice Brooklyn i Manhattan, które oddziela od siebie East River. Budowę mostu ukończono w 1883. Był wtedy jednym z największych stalowych mostów wiszących na świecie.

Most Brooklyński jest zaliczany do najsłynniejszych obiektów Nowego Jorku; jest znany m.in. z wielu filmów Hollywood.

Historia

Most zaczęto wznosić 3 stycznia 1870 r. a ukończono i otwarto dla ruchu 13 lat później 24 maja 1883 r. Budowa kosztowała około 15 milionów dolarów. Przy jego wznoszeniu zginęło 27 osób. Został wybudowany w stylu neogotyckim z charakterystycznymi wysokimi łukami.

Most został zaprojektowany przez firmę inżyniera budownictwa Johna Augustusa Roeblinga z Trenton, który miał na swym koncie kilka podobnych konstrukcji jednak na dużo mniejszą skalę. Już na samym początku Roebling zmarł w wyniku infekcji stopy, a prace musiał kontynuować jego syn – Washington. Także i on przypłacił zdrowiem budowę mostu, bo zapadł na chorobę kesonową (w wyniku pracy w sprężonym powietrzu).

Budowla nie została przetestowana w tunelu aerodynamicznym (pod względem odporności na wiatr), ale dzięki mocnej konstrukcji udało się jej przetrwać, podczas gdy wiele podobnych mostów padło ofiarą sił natury.

Na początku obsługiwał jedynie ruch konny i tramwajowy, obecnie ma sześć pasów ruchu (po trzy w każdym kierunku) dla samochodów i pośrodku (powyżej pasów ruchu dla samochodów) chodnik dla pieszych (zabroniony jest ruch ciężarówek i autobusów, powyżej 2,7 t). W 1977 r. most został umieszczony w rejestrze zabytków architektonicznych.

1 marca 1994 na moście doszło do tragicznego wydarzenia – Libańczyk Rashid Baz ostrzelał furgonetkę przewożącą członków ortodoksyjnej grupy żydowskiej – Chabad-Lubavitch, w której znajdował się 16-letni Ari Halberstam i kilku innych. Halberstam zmarł 5 dni później w wyniku odniesionych ran. Baz prawdopodobnie działał w akcie zemsty za masakrę 29 muzułmanów przez Barucha Goldsteina.

Most Brookliński w kulturze, sztuce i poezji

• Henri Silberman wykonał wiele czarno-białych zdjęć mostu^{[potrzebny przypis][1]}.

José Martí w 1883 opublikował artykuł El Puente de Brooklyn^[2].

• „Nie Brookliński Most” jest wierszem Edwarda Stachury, z muzyką K. Myszkowskiego wykonywanym przez Stare Dobre Małżeństwo. Istnieje też muzyka J. Satanowskiego. Wiersz Stachury jest poetycką polemiką z wierszem z lat 20. Władimira Majakowskiego „Brookliński Most”, który jest futurystyczną pochwałą geniuszu inżynierskiego. Piosenkę Hołdysa „Most Brookliński” wykonano w 2006 na głównej scenie Przystanku Woodstock.

• Piosenka Bourbon mnie wypełnia śpiewana przez Kazika Staszewskiego, zawiera fragment „Świat piękniejszy jest niż Brookliński most”. Jest ona tłumaczeniem, autorstwa Romana Kołakowskiego, utworu Toma Waitsa Jockey Full of Bourbon. W oryginale jednak Most Brookliński nie występuje[1].

• Okładka płyty World Coming Down amerykańskiego zespołu doommetalowego Type O Negative przedstawia widok na most oraz fragment Manhattanu. W 2008 roku, zespół Nickelback nakręcił na moście kilka scen do teledysku „Gotta Be Somebody”.

• Brookliński Most miał swój występ w wielu filmach, np. „Idealny facet”, „Jestem legendą”, w filmie „Godzilla” (1998) zniszczony most był ważnym elementem scenografii, most był także miejscem końcowej sceny w filmie „Seks w wielkim mieście”; miejscem spotkania Mirandy z jej mężem. Na moście Brooklyńskim teledysk do piosenki „Bridge Over Troubled Water” (most przez wzburzoną wodę) nakręciła amerykańska wokalistka Linda Clifford. Zdjęcia mostu bardzo często pojawiają się także w serialu The CW „Plotkara”. Most Brookliński jest też „wizytówką” Nowego Jorku, jak i całej Ameryki^{[potrzebny przypis]}. Most Brookliński widziany z helikoptera jest czołówką serialu Dwie spłukane dziewczyny.

Galeria

Linki zewnętrzne

• Mosty Nowego Jorku

Literatura

• McCullough, David. (1972). The Great Bridge. New York, NY: Simon & Schuster. ​ISBN 0-671-21213-3​